Vandaag, 18 november 2022, is het 100 jaar geleden dat Marcel Proust (https://nl.wikipedia.org/wiki/Marcel_Proust) is overleden. Hij wordt gerekend tot een van de grootste schrijvers uit de wereldliteratuur. Zijn belangrijkste werk, “A la recherche du temps perdu”, is door Thérèse Cornips in het Nederlands vertaald als “Op zoek naar de verloren tijd”. Het boek beslaat zeven delen en zo’n 3000 pagina’s.
Door zijn lange zinnen, die soms een pagina beslaan, vereist het lezen van “A la recherche du temps perdu” veel aandacht en tijd. Ben je echter gewend aan de stijl van Proust, dan verdwijnt de tegenzin voor lange zinnen. Het verhaal is spannend, maar het boek kan geen page-turner genoemd worden. Daarvoor is het verhaal te complex en delicaat. Zou het een gerecht zijn, Proust houdt van lekker eten, zou je kunnen spreken van een lekkernij voor fijnproevers. Een verrassend gerecht, dat langzaam gegeten dient te worden om de volle smaak tot uiting te laten komen.
Margot Dijkgraaf (https://www.nrc.nl/nieuws/2022/11/16/de-seksuele-mobiliteit-van-marcel-proust-a4148514) stelt dat zijn werk nog steeds springlevend is. Proust schrijft over instabiele liefdesrelaties van mannen en vrouwen, hetero’s, homo’s en lesbiennes. Hij gebruikt hierbij mannelijke modellen om vrouwen te beschrijven en omgekeerd. Veel van zijn personages haalt hij uit de wereldse, mondaine kringen waarin hij vertoefde. Van Proust wordt gezegd dat hij vaak verliefd was. Hij was zelf homoseksueel en vond zijn minnaars in allerlei sociale lagen.
Proust is een schrijver van de hartstocht, de tijd waarin iemand de ander begeert, maar nog niet bezit en het gevaar dreigt dat een derde er met de geliefde vandoor gaat. Jalouzie is een belangrijk thema. Zodra de geliefde gewonnen is, slaat echter de verveling toe, zoals in Een Liefde van Swann de verliefdheid voor Odette verdwijnt nadat Swann met haar getrouwd is.
Behalve van de vele, prachtig beschreven relatieperikelen, kan de lezer ook genieten van de scherpzinnigheid waarmee Proust de grote sociale, politieke en technologische veranderingen van zijn tijd beschrijft.
Wie geen haast heeft en bereid is tijd te investeren in 3000 pagina’s fantastische literatuur, kan rekenen op veel leesgenot!
Voor meer informatie over Marcel Proust en zijn werk, zie: https://marcelproust.nl
Portret van Marcel Proust (1871-1922) door Jacques-Emile Blanche (1861-1942). Parijs, Musee d'Orsay.
Reactie plaatsen
Reacties