Liefde en Leugens in de Literatuur en het Feelgoodgenre
Allereerst dient de vraag gesteld te worden wat liefde is. Liefde wordt wel gedefinieerd als een intense diepe genegenheid voor een ander persoon. Maar ook sexueel verlangen of passie en de sexuele daad worden tot liefde gerekend. En behalve voor een partner, kan ook liefde ervaren worden voor kinderen, ouders, vrienden, dieren, de natuur en zelfs het vaderland.
Wat de meeste mensen willen is ‘eeuwige liefde voor een andere persoon’. Dat dit verlangen in het dagelijkse leven geen vervulling kent of wanneer er wel sprake is van vervulling, deze dikwijls in duigen valt, wordt in tal van boeken beschreven. Misschien wel als eerste in de bijbel in het verhaal van Adam en Eva.
De leugens kunnen in allerlei stadia van het liefdesproces opduiken. Kijken we naar de romantische literatuur en feelgoodromans dan zijn er naar mijn idee drie categorieën waarin Liefde en Leugens een rol spelen.
De eerste is de onbereikbare liefde. Eén van de personen is getrouwd en tussen de geliefden is er sprake van hartstocht. Bekende voorbeelden in de literatuur zijn Anna Karenina van Leo Tolstoj, Zout op mijn huid van Benoîte Groul, en The Great Gatsby van Scott Fitzgerald.
De tweede categorie gaat over getraumatiseerde personen die een liefdesrelatie hebben of beginnen, maar waar het trauma interfereert met de liefde en de waarheid. Eén van mijn favoriete verhalen in dit genre is Vijanden, een liefdesroman van Isaac Bashevis Singer. In het feelgoodgenre is een voorbeeld hiervan Lieve Leugens van Brigitte van Aken. In deze categorie vallen ook boeken over mannen, meestal zijn het mannen, met bindingsangst. Om de begeerde man voor zich te winnen, gaat de partner, meestal een vrouw, zich te buiten aan allerlei leugenachtige praktijken. Behalve begeerte speelt ook angst voor verlies van de geliefde in deze verhalen een rol, zoals in De verkeerde vrouw van Anne van Amsterdam.
In de derde categorie spelen leugens ook een rol, maar dan als onderdeel van complexe verhalen. Hierin zijn de leugens vaak afkomstig van personages die de relatie tussen de geliefden willen verhinderen. Door de misverstanden ten gevolge van de leugens worden de geliefden uit elkaar gedreven. Soms, zoals in Pride and Prejudice van Jane Austen ontdekt de hoofdpersoon pas tegen het eind wie de ware geliefde is. In het feelgoodgenre zie ik nogal wat boeken met dit soort verwikkelingen, zoals Liefde of Leugens van Conny Regard en Leugens en Liefde van Angelique van Dongen. Dikwijls is er in deze boeken een happy end.
Voor wie wil genieten van liefdesgedichten, zou ik de prachtige bundel De waarheid over de Liefde van Jan Pierre Rawie willen aanraden.
Reactie plaatsen
Reacties